Étienne Gilson Pořadí knih

Książka Malarstwo i rzeczywistość (1964), tłumaczenie dzieła francuskiego historyka filozofii, Etiennea Gilsona, stanowi nie tyle filozoficzne wprowadzenie do malarstwa, co raczej obrazowe wprowadzenie do filozofii. To próba filozofowania na podstawie pewnego porządku faktów, którymi są obrazy, w celu wyciągnięcia z nich filozoficznych wniosków i ukazania swoistej ontologii malarstwa. Gilson przedstawia w niej odważną interpretację rzeczywistości przedstawionej w obrazach, opierając się na spostrzeżeniach zawartych w pismach wielkich malarzy od Leonarda da Vinci, przez Joshuę Reynoldsa, Johna Constablea i Eugenea Delacroix, po m.in. Pieta Mondriana i Paula Klee, w celu uchwycenia istoty związku kształtowania artystycznego wyrazu z procesem malarskim. Książka zawiera sześć rozdziałów dotyczących kwestii istnienia obrazu, osobliwego charakteru jego bytowania, indywidualności, istoty bytowości sztuki, ontogenezy obrazu, jego relacji wobec swego przedmiotu, wobec słowa i metafizyki.

Exploring the philosophy of art, Etienne Gilson challenges the validity of contemporary artistic reproductions. He delves into the complexities of defining art, questioning the essence of what constitutes true artistic expression. For instance, he distinguishes between original works and their reproductions, such as photographs of paintings or images of sculptures. Gilson's inquiry raises fundamental issues about the nature of art in a modern context, particularly regarding the nuances of recorded music and its relationship to traditional forms of artistic creation.

Zachęta Narodowa Galeria Sztuki oddaje w ręce czytelników pierwszy tom serii wydawniczej, w ramach której publikowane będą teksty najwybitniejszych autorów z zakresu filozofii sztuki i estetyki, dotąd niedostępne w języku polskim. Na tytuł serii wybrany został łaciński termin esse, określający istnienie rozumiane jako akt bytu. Materie i formy. Pojetyki szczegółowe sztuk głównych (1964) to ważne dzieło jednego z głównych współczesnych przedstawicieli nurtu filozofii realistycznej, francuskiego filozofa tiennea Gilsona (18841978), analizujące kwestię sztuki z perspektywy realizmu poznawczego. Gilson, członek Akademii Francuskiej, ceniony jest przede wszystkim jako jeden z największych znawców historii filozofii, zwłaszcza średniowiecznej i nowożytnej, ale także współczesnej. W charakterystyczny dla myślicieli nurtu realistycznego systematyczny sposób Gilson porządkuje kluczowe aspekty problematyki sztuki, już w pierwszym kroku swoich rozważań rozstrzygając kwestię rozumienia piękna jako właściwości każdego bytu, a nie kategorii idealnej czy jedynie estetycznej. W konsekwencji tego rozróżnienia piękno, jak podkreśla filozof, przynależy każdemu dziełu sztuki i jest celem sztuki, a artysta nie odtwarza piękna zastanego w świecie, a je wytwarza (ze wstępu Janusza S. Janowskiego). Kolejną książką, jaka ukaże się w serii Esse, będzie Obraz i rzeczywistość (1958) tego samego autora.

Praca Filozoficzne stałe bytu zajmuje na tle całej twórczości Gilsona miejsce szczególne. Jest to dzieło, które zostało opublikowane po jego śmierci, a obejmuje teksty i przeróbki artykułów powstających w latach 1952-67, niemniej sam autor, jak stwierdza w Przedmowie J.-F. Courtine, zamierzył to dzieło jako całość. Gilson chciał sformułować tam nową filozofię bytu i w tym sensie książka ta stanowi kontynuację dzieła Byt i istota (1963). Rozważania dotyczące poznania zasady, jej natury, zasad i przyczyn, poznania transcendentaliów, zwłaszcza bytu, prowadzone są w kontekście metafizyki Zachodu, także tej nowożytnej i współczesnej, a szczególnie interesujące są odwołania do myśli Martina Heideggera. Wszystkie te rozważania prowadzone są na tle analiz źródłowych, analiz tekstów, prezentując Gilsonowski niedościgniony warsztat historyka filozofii.

The Christian Philosophy of Saint Augustine is a comprehensive map to that vast world of Augustinian thought which has enriched the entire history of philosophy and theology since the Patristic era.

Społeczeństwo masowe i jego kultura to zbiór esejów, które Etienne Gilson przygotowywał w latach sześćdziesiątych na potrzeby publikacji i wykładów wygłoszonych na uczelniach całego świata. Podstawowe zagadnienie, które go interesowało, wiązało się z relacją sztuki, a szerzej kultury z procesami industrializacji, zmieniającymi oblicza społeczeństw lat sześćdziesiątych na Zachodzie. W zbiorze tym autor zastanawia się na ile technika, automatyzacja i ich masowe upowszechnienie może służyć sztuce, pięknu i kulturze, a na ile staje się zagrożeniem i pułapką. W tym kontekście w szeregu esejów Etienne Gilson pochyla się nad tematami takimi jak: malarstwo, literatura, muzyka, liturgia (w tym ta transmitowana), które na swojej aktualności wcale nie straciły i dziś.

Exploring the philosophical evolution of society, this work delves into the transformation of human thought and culture through the lens of historical events. It examines the interplay between divine influence and societal change, offering insights into the moral and ethical implications of these metamorphoses. The text serves as a critical reflection on the relationship between humanity and the divine, making it a significant contribution to philosophical literature.

Étienne Gilson's Jean Duns Scot: Introduction À Ses Positions Fondamentales is widely understood to be one of the most important works on John Duns Scotus' texts, famous for their complexity. James Colbert's translation is the first time that Gilson's work on Scotus has been put into English, with an introduction by Trent Pomplun and an afterword by John Millbank. Scotus contributed to the development of a metaphysical system that was compatible with Christian doctrine, an epistemology that altered the 13th century understanding of human knowledge, and a theology that stressed both divine and human will. Gilson, in turn, offers a thoroughly comprehensive introduction to the fundamental positions that Scotus stood for. Explaining Scotus's views on metaphysics, the existence of infinite being and divine nature, the matter of the physical spiritual and angelic, intellectual knowledge and will and Scotus' relationship with other scholars, Gilson and Colbert show how deeply Scotus left a mark on discussions of such disparate topics as the semantics of religious language, the problem of universals, divine illumination, and the nature of human freedom. This work has been translated from the original work in French Jean Duns Scot. Introduction à ses positions fondamentales (© 1952 by Librairie Philosophique J. Vrin).