Andrzej Leder Pořadí knih

Najnowsza książka autora bestsellera Prześnionej rewolucji. Ćwiczeń z logiki historycznej. Żyjemy doprawdy w ciekawych czasach. Ani język tradycyjnych nauk społecznych, ani polityczny dyskurs liberalizmu czy konserwatyzmu, ani lewicowe teorie XX wieku nie pozwalają zrozumieć współczesnych zjawisk, które zaskakują nas swoją gwałtownością, skalą i jednocześnie pozornym brakiem racjonalności. Stąd może popularność języka ekonomii, którego pojęcia i metafory atakują nas z każdej strony i są używane do opisu nawet dziedzin pozornie od ekonomii odległych. Andrzej Leder zaprasza nas do przyjrzenia się ekonomii od podszewki. A co, jeśli nauka, którą uznajemy za teorię wykorzystywania zasobów w warunkach deficytu, jest w istocie sztuką rozprowadzania nadmiaru? Konsekwencje tego odwrócenia prowadzą autora do wizji ekonomii diametralnie różnej od tego, co serwują nam eksperci w podręcznikach i mediach. Znajdziemy tu elementy filozofii, socjologii, antropologii, psychoanalizy i lingwistyki, a wszystko to po to, by wreszcie zrozumieć czasy, w których przyszło nam żyć.

Jak napisać historię filozofii XX wieku, łącząc różnorodne prądy intelektualne z historią pełną wojen i przemocy? Andrzej Leder proponuje podejście, które interpretuje filozofię tego stulecia jako reakcję na głębokie traumy. Kategoria traumy staje się fundamentem jego „teorii w polu psychoanalitycznym”, którą stosuje w analizie fenomenologii Husserla, filozofii Koła Wiedeńskiego, egzystencjalizmu Sartre’a, myśli Benjamina oraz marksizmu Althussera. Leder nie tylko przedstawia nową wizję historii filozofii, ale także wnosi oryginalne spojrzenie z zakresu teorii i filozofii psychoanalizy. Połączenie podejścia psychoanalitycznego z filozoficznym warsztatem to znak firmowy Ledera, który w tej pracy osiąga dojrzałą syntezę, unikając schematyzmu. Teoretyczna rama książki opiera się na lacanowskich pojęciach symbolicznego i realnego, ale Leder nie stosuje ich mechanicznie. Uzupełnia je o nowoczesne podejścia, zwłaszcza w kontekście badań nad traumą, a jego podejście do psychoanalizy jest niedogmatyczne. Michał Herer Andrzej Leder to filozof kultury i psychoterapeuta, profesor w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, autor wielu uznawanych prac, w tym nominowanej do Literackiej Nagrody NIKE 2015.

W Polsce w latach 1939–1956 dokonała się rewolucja społeczna. Okrutna, brutalna, narzucona z zewnątrz, ale jednak rewolucja. Ta rewolucja niesłychanie głęboko przeorała tkankę polskiego społeczeństwa, tworząc warunki do dzisiejszej ekspansji klasy średniej, czyli mieszczaństwa, do najgłębszej być może od wieków zmiany mentalności Polaków: odejścia od mentalności określonej przez wieś i folwark ku tej zdeterminowanej przez miasto i miejski sposób życia. Ta rewolucja pozostaje jednak nieobecna w świadomości społecznej. To książka o wydarzeniach, które nas ukształtowały, a o których wolimy nie pamiętać. Filozof bada naszą zbiorową amnezję, poddając psychoanalizie traumy najnowszej historii: okupację z Zachodu i rewolucję ze Wschodu, zagładę Żydów i likwidację ziemiaństwa, wyparte winy i nieopowiedziane krzywdy. Prześniona rewolucja to rzadkie w polskiej humanistyce połączenie głębokiego namysłu nad kulturą i literaturą z trzeźwą analizą kwestii politycznych i ekonomicznych – mocna lektura, która każe na nowo przemyśleć „polską duszę”. Andrzej Leder wyjaśnia, dlaczego polska klasa średnia po 1989 roku tak polubiła sushi i jaki to ma związek z Zagładą i komunizmem. Agnieszka Graff