Andrzej Krawczyk Knihy

Kniha je věnována jedné z nejvýznamnějších a současně nejrozporuplnějších postav moderní slovenské (potažmo československé) historie, Jozefu Tisovi. Autor analyzuje jeho životní osudy, nástup k moci, formování slovenského nacionalismu, „černou legendu“, jež kolem Tisa později vznikla, i dnešní postoje historiků. Nejedná se však o klasickou biografii, kniha je především široce pojatým obrazem Slovenska první poloviny 20.století. Krawczyk si klade dodnes podnětné otázky: Jak se katolický duchovní stane vrcholným politikem? Lze spojit křesťanské hodnoty s fascinací fašismem a vypjatým nacionalismem? Kam až může zajít zaštiťování se vlastenectvím? Kde leží hranice mezi náboženstvím a ideologií?

Boszniacy – muzułmanie, Serbowie – prawosławni, Chorwaci – katolicy. Trzy narody i religie, jeden kraj. „W Bośni wszystko jest bardziej: góry i ludzie, i Bóg, i wojna” – mawiają mieszkańcy kraju w kształcie serca. Dziś Bośnia i Hercegowina to jedyne w Europie państwo federacyjne mające trzech prezydentów oraz miejscowości, w których meczet od kościoła jest rozdzielony jedynie przez wąską uliczkę. Jest to też kraj, w którym ślady krwawej wojny sprzed prawie 30 lat widać nie tylko po znakach przestrzegających przed terenem zaminowanym czy po podziurawionych kulami ścianach budynków, lecz także – a może przede wszystkim – w oczach jego mieszkańców. Wojenne rany być może nigdy się tam nie zabliźnią. Andrzej Krawczyk – historyk i dyplomata, który spędził w Bośni ponad pięć lat jako Ambasador RP. Jego książka przedstawia czytelnikom wyniki studiów nad skomplikowaną historią Jugosławii oraz Bośni i Hercegowiny, a także jest zapisem dziesiątek rozmów i doświadczeń z własnego życia w Sarajewie. To pozycja obowiązkowa dla każdego, kto kocha Bałkany i chce zrozumieć współczesną Europę.

Ta książka to dziewięć krwistych portretów wszystkich prezydentów Czechosłowacji plus jako bonus portret księdza Tiso – głowy marionetkowego państwa słowackiego z czasów drugiej wojny światowej. Jest w tych opowieściach nie tylko wiedza i rzetelny warsztat historyczny autora, ale także wiele pysznych anegdotek. Jest dramat trudnych wyborów Edvarda Beneša i Emila Háchy, są gangsterskie porachunki komunistycznych prezydentów – niczym z dobrego kryminału i jest też niezamierzona groteska ich politycznych poczynań, a na koniec barwny portret zmarłego przed dziesięciu laty Václava Havla, ostatniego prezydenta Czechosłowacji i pierwszego – Republiki Czeskiej. Lektura tej książki to wielka i pożyteczna przyjemność, polecam! Andrzej S. Jagodziński Książka Andrzeja Krawczyka o prezydentach Czechosłowacji oferuje atrakcyjne spojrzenie, bo polega na rzadkiej kombinacji: z jednej strony erudycji zawodowego historyka, specjalisty od historii Czech i Słowacji, oraz osobistym, głębokim doświadczeniu czeskiego środowiska, w którym Autor spędził wiele lat jako ambasador Polski. Akapit o ostatnim z bohaterów jest napisany też na podstawie autopsji i jest niezwykle ciekawym spojrzeniem w kontekście zbliżającej się dziesiątej rocznicy śmierci Václava Havla. Książka przekonująco pokazuje, że mając odpowiednią i przemyślaną koncepcję, można jednak pisać historię całych krajów i narodów w zwięzłej formie biografii czołowych polityków. Andrzejowi Krawczykowi udało się to dzięki wrażliwemu połączeniu fragmentów poświęconych osobowościom prezydentów oraz fragmentów wyjaśniających kontekst ich życia i działalności. Jako czeskiemu historykowi czytanie o prezydentach Czechosłowacji nigdy nie wydawało mi się tak interesujące. Miloš Řezník To jest poczet królów Czechosłowacji, czyli prezydentów tego państwa w dwudziestym wieku. Zarazem to ciekawa opowieść o losach naszych południowych sąsiadów; opowieść kompetentna i zajmująca. Autor stara się być obiektywny i sprawiedliwy, gdy kreśli tę panoramę dziejową od Masaryka, mędrca i skandalisty, do Havla mędrca i ironisty. A przecież to oni stanowią najlepszą tradycję Czechosłowacji. Łatwo dostrzec stanowisko ideowe Krawczyka, który jest zafascynowany Czechosłowacją, całym swym sercem liberalnego konserwatysty. Bardzo zajmująca lektura. Adam Michnik Andrzej Krawczyk – specjalista w dziedzinie historii Europy Środkowej i Bałkanów XIX/XX wieku. Wykładowca historii Europy Środkowej i Historii Prasy Polskiej na UW i KUL oraz historii Polski na Uniwersytecie Karola w Pradze i Komenskiego w Bratysławie. Autor ośmiu książek i ponad 150 artykułów, w tym przetłumaczonej na język czeski biografii Jozefa Tiso. Po 1989 r. urzędnik państwowy – dyrektor gabinetu ministra Aleksandra Halla w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, dyrektor generalny w Kancelarii Sejmu, doradca premier Hanny Suchockiej, minister w Kancelarii Prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Dyplomata – Ambasador w Czechach, na Słowacji oraz w Bośni i Hercegowinie. Przed 1989 rokiem wspólnie z Bronisławem Komorowskim wydawał podziemne pismo „ABC”.