Stanley Milgram Knihy

Je člověk ve své podstatě dobrý či zlý? Rozhodne se v souladu se svou morálkou i v zátěžové situaci? Mohli bychom opět podlehnout propagandě podobně, jak se to stalo téměř před sto lety v hitlerovském Německu? V šedesátých letech provedl Milgram sérii experimentů, které změnily způsob, jímž vnímáme morálku a svobodnou vůli. O významu těchto experimentů svědčí i mnoho navazujících výzkumných studií, textů, replikací experimentu. Zájem nejširší veřejnosti o toto téma se zvýšil zejména po událostech ve věznici v Abu Ghraíbu. Jak píše Philip Zimbardo v předmluvě, filmoví tvůrci, které toto téma láká, často v zájmu dramatičnosti zkreslují skutečnou podobu a průběh experimentů, mnozí odborníci i laici se pak domnívají, že Milgramovy experimenty znají, ale opak je pravdou. I proto je třeba se ke zdroji, k popisu experimentů, jejich analýze a dovozeným poznatkům vracet.

Stanley Milgram revolutionised our understanding of human nature with his classic research on obedience to authority - but the obedience experiments form just a small part of an extraordinary wealth of ground-breaking research that made him one of the most important social psychologists of our times.

Eksperyment Milgrama jest jednym z najważniejszych eksperymentów w historii psychologii, zaś jego autor Stanley Milgram jest jednym z najważniejszych psychologów - badaczy, którzy wyznaczali nowe kierunki i stawiali wielkie pytania psychologii. Posłuszeństwo wobec autorytetu. Eksperyment, który wystawił na próbę naturę ludzką jest lekturą obowiązkową, pokazującą dziś jak aktualnym jest zagadnienie posłuszeństwa wobec władzy, autorytetów, duchownych czy także wobec szefów. Wszechobecność posłuszeństwa sprawia, że psychologowie społeczni często pomijają je w swych badaniach. Z psychologicznego punktu widzenia jednak działanie na polecenie ma zasadniczo inny charakter niż działanie spontaniczne, tak więc bez zrozumienia roli posłuszeństwa w kształtowaniu działań człowieka nie sposób zrozumieć wielu znaczących zachowań. Osoba, która czuje wewnętrzną odrazę do kradzieży, zabójstwa lub napaści, może odkryć, że działania te przychodzą jej z łatwością, gdy wykonuje je na polecenie autorytetu/włądzy. Zachowanie, które jest nie do pomyślenia dla osoby działającej samodzielnie, może zostać przez nią podjęte bez wahania, kiedy zostanie nakazane. Dylemat nierozerwalnie związany z posłuszeństwem wobec władzy jest tak stary, jak historia Abrahama. Zadaniem tego studium jest nadanie owemu dylematowi współczesnej formy poprzez potraktowanie go jako przedmiotu badań eksperymentalnych, raczej w celu zrozumienia niż oceny z moralnego punktu widzenia. Posłuszeństwo wobec autorytetu Stanley'a Milgrama jest klasycznym podsumowaniem jednego z najważniejszych eksperymentów psychologii społecznej. Pokazuje wpływa wyników badań na rozumienie ludzkiej natury, a przede wszystkiem wpływ na zagadnienie posłuszeństwa, który jest znaczący i wykracza poza dziedzinę psychologii, dotyka także etyki, filozofii oraz kultury. Najnowsze wydanie książki zawiera wstęp Philipa Zimbardo, autora słynnego stanfordzkiego eksperyment więziennego, kolegi z ławy szkolnej Milgrama, razem uczyli się w James Monroe High School w Bronxie, w Nowym Jorku (rocznik 1950).