O podstawie moralności

Více o knize

Jak pisze Jan Garewicz Wola ponadindywidualna jest u Schopenhauera przede wszystkim synonimem rzeczy samej w sobie. Sens tej tezy sprowadza się do stwierdzenia, że istotą świata jest bezwzględna wolność. Taka wolność nie może się w świecie zrealizować. Wszelka manifestacja wolności jest zarazem jej zaprzepaszczeniem, gdyż wybór określonej możliwości oznacza zarazem rezygnację z wszystkich pozostałych. Bezwzględna wolność manifestuje się zatem w swym bezwzględnym przeciwieństwie: niezróżnicowany, bezinteresowny pęd urzeczywistnienia się w postaci indywidualnych egoistycznych dążeń, w najlepszym razie moralnie obojętnych, z reguły zaś realizowanych jedynie z krzywdą innej woli. Zasada indywidualizacji okazuje się zatem zasadą zła. Stąd jednak wynikają ważne wnioski: primo, że wyjaśnienie istoty świata kryje w sobie zarazem obiektywną, powszechnie obowiązującą ocenę; secundo, że wobec niemożliwości likwidacji zła na świecie jednostka jest moralnie odpowiedzialna tylko za samą siebie.