Przezroczystość

Czy dzięki słynnemu wystąpieniu w telewizji francuskiej, w kt�rym Nicolas Sarkozy niemal płakał, że opuściła go żona, wygrał potem wybory prezydenckie? Co chcą osiągnąć wielkie koncerny, stawiając na przejrzystość? Francuski oddział Mc Donald`sa zorganizował nawet dni otwarte, podczas kt�rych publiczność może zwiedzać od kuchni plac�wki firmy, a także zakłady, kt�re dostarczają produkty, oraz siedziby administracji... A w Polsce? Postulat transparentności pojawił się w III RP wraz z aferami Rywina i Orlenu, jej wyrazem była też wydrukowana w Internecie tzw. lista Wildsteina. Obecnie przezroczystości wymaga rynek, wymagają opinia publiczna i media, a nawet indywidualni konsu menci. Przejrzystość jako nieodzowna zasada istnienia publicznego, podporządkowana pełnej kontroli, ustanowiona zostaje coraz częściej literą prawa. Marek Bieńczyk, laureat Nagrody Nike opowiada historię i sens tyleż tajemniczego, co szerokiego pojęcia przezroczystości, zataczając niezwykły krąg od osiemnastowiecznej filozofii, przez sztukę, literaturę, architekturę i psychologię, po wsp�łczesną transparentność , wymaganą od władz przez dzisiejsze społeczeństwo. M�wi, że marzenie o pierwotnej przezroczystości pozosta łoby metaforą utopijnego stanu szczęścia, gdyby nie odkryto psychoanalizy i mrok�w ludzkiego wnętrza... A potem cytuje Milana Kunderę, definiującego najpopularniejsze dziś znaczenie przezroczystości. W dyskursie politycznym i dziennikarskim słowo to oznacza: odsłonięcie życia prywatnego przed spojrzeniem publicznym - napisał autor `Nieznośnej lekkości bytu`. Moje serce jest przezroczyste niby kryształ - pisał blisko trzysta lat temu Jan Jakub Rousseau, pierwszy piewca Przezroczystości, postulujący czystość i szczerość sł�w, uczuć i intencji. Czy dziś, w dobie wszechkontroli i fejsbuka, powt�rzyłby to samo? Rousseau - przypomina Bieńczyk - żył w przekonaniu, że raj to wzajemna przezroczystość serc, porozumienie między ludźmi pełne i bezpośrednie, że słowa i uczucia przechodzą od jednych do drugich . W dobie kamer na każdym kroku, paparazzich i podsłuch�w, należałoby zapytać: czy aby na pewno?