Agnieszka Taborska Knihy

Touto knihou sa slovenským čitateľom po prvý raz predstavuje poľská spisovateľka, umenovedkyňa, literárna vedkyňa a prekladateľka z francúzštiny Agnieszka Taborska, jedna z najvýznamnejších svetových odborníčok na surrealizmus. Pôsobí ako pedagogička v USA na The Rhode Island School of Design, kde prednáša dejiny a teóriu umenia a dizajnu. Je tiež autorkou poviedok, reportáží, literárnych mystifikácií a kníh pre deti. O nevšedný vzhľad Príručky sa postaral nielen v poľskom originály, ale i v našej slovenskej mutácii v grafickou úpravou a ilustráciami renomovaný poľský grafický dizajnér Lech Majewski, ktorý pôsobí na Akadémii výtvarných umení vo Varšave a venuje sa predovšetkým plagátovej tvorbe a knižnému dizajnu. V roku 2015 získal Cenu Ladislava Sutnara za svoj prínos svetu umenia, mnohoročnú pedagogickú činnosť, rozsiahle dizajnérske dielo a za prínosnú teoretickú prácu, a na X. trienále plagátu v Trnave v roku 2018 získal ocenenie Master’s Eye Award. Knihu preložila Júlia Sherwood.

Lietajúce žirafy je fantastický príbeh od Agnieszky Taborskej, ktorý nám ponúka pohľad do sveta plného nečakaných udalostí a zázrakov. Hlavná postava, stará Apolónia sa vydá na dobrodružnú cestu vesmírom cez Mliečnu dráhu v dome, ktorý vzlieta počas víchrice. Taborska vytvára pútavý príbeh plný nečakaných zvratov a magických momentov. Kniha je doplnená krásnymi ilustráciami ilustrátorky Krystyny Lipky-Sztarbałło. Kniha je príbehom o cestovaní vesmírom, ale aj o súčasnej utečeneckej kríze; všetky ilustrácie sú vo farbách ukrajinskej vlajky: modrej a žltej. Hoci nejde o príbeh, ktorý priamo reaguje na vojnu, je to príbeh, ktorý má za cieľ dať nádeji a predstavivosti priestor pre rozvíjanie sa v ťažkých časoch. Kniha je dvojjazyčná – v slovenskom a ukrajinskom jazyku. Rozprávky Agnieszky Taborskej sa prihovárajú deťom i dospelým. Jej najnovšia knižka prináša príbeh o najzvláštnejších stvoreniach na svete, o starej Apolónii a jej „chlapčenských dobrodružstvách a magickej Mliečnej dráhe. Hlavná hrdinka nie je bosorka ani dobrotivá starenka štopkajúca ponožky, ale stelesnenie feministky v pokročilejšom veku. Koho nefascinuje nebo? Komu by sa nechcelo utiecť do vesmíru?

Der Wunsch des Königs, die vollkommenste Uhr zu besitzen, hat schwerwiegende Folgen... (ab 6)

Chęć posiadania czytelników sprawia, że tłum zaczyna się lubić! Mówiąc poważnie, nie uważam, aby liczba czytelników była najważniejsza. Każdy pisarz ma do wyboru dwie drogi: albo pisać dla masowego czytelnika, starając się zaspokajać potrzeby rynku, albo pisać to, na co ma się ochotę, wierząc, że rozsiani po świecie ludzie o podobnej wrażliwości stworzą wystarczające grono odbiorców. Ten drugi wariant wymaga więcej czasu, zanim zyska się swojego czytelnika. Ja jednak wierzę w taką politykę archipelagów. – Mówił Roland Topor w wywiadzie przeprowadzonym przez Agnieszkę Taborską, w 1994 roku w Paryżu. My też w nią wierzymy, dlatego najnowsza Antologia twórczości legendarnego pisarza i skandalisty, autorstwa Agnieszki Taborskiej pisarki i przyjaciółki Artysty ukaże się pod tytułem „Archipelagi Rolanda Topora”. Szerokie studium postaci porozciągane pomiędzy wyspami absurdu, humoru, obżarstwa, lenistwa i piosenki, przyprawione szczyptą pikanterii ze strony autorki książki, miejmy nadzieję zadowoli gusta spragnionych czytelników.

Książka jest pomysłową analizą surrealizmu na przykładzie sztuk plastycznych, kina, fotografii i literatury. Autorka sięga do początków nurtu, a następnie oprowadza nas po całym wieku XX, pokazując, jak surrealistyczne spojrzenie na świat łączy biografie rozmaitych artystów – tytułowych „spiskowców wyobraźni” – a tym samym kształtuje zarówno historię, jak i mitologię jednego z najważniejszych ruchów w sztuce współczesnej. Książka składa się z dwóch części – Tematów i Sylwetek. W Tematach czytelnik znajdzie odpowiedzi na kilka niekonwencjonalnych pytań (co surrealiści myśleli na temat własnej śmierci? czy przedmiot może mieć duszę?); w Sylwetkach zaś pozna kulisy przyjaźni rozmaitych artystów (i artystek) z surrealistyczną muzą.

Rybak na dnie morza to dzieło duetu twórców: znanej pisarki Agnieszki Taborskiej i wirtuoza europejskiej ilustracji Józefa Wilkonia. Wydana najpierw w Niemczech i Korei Południowej, przeniesiona na ekran w filmie animowanym, książka trafia wreszcie do rąk polskiego czytelnika. Nowa wersja bajki o rybaku i złotej rybce adresowana jest zarówno do małych, jak i dorosłych czytelników.

Bretania w środku lasy, wokół morze tak się tam powiada.Jest tam na tyle pięknie, że prędzej czy później dopada człowieka melancholia. Może to ona właśnie pchnęła Gauguina dalej w świat? Może też czuł potrzebę odrobiny niedoskonałości, na której można by przez chwilę zawiesić oko? () Są tu: gotyckie katedry; kalwarie kamienne sceny opłakiwania pod krzyżem zajmujące sporą część placyków przed kościołami; klify, nad którymi unosi się wspomnienie rycerzy Okrągłego Stołu; dryfujące po zatoce żaglóweczki, w których dzieci uczą się nawigacji i które optymistycznie zwą się esprances. Są stojące przy źródełkach, obrosłe mchami i porostami kapliczki odstraszające celtyckie duchy miejsc. W otoczonej przez ocean krainie ujścia słodkiej wody sprzyjają cudom. Kąpiel w kamiennej sadzawce przy źródełku działa tak, jak zanurzenie się w napoju magicznym, do którego wpadł w dzieciństwie Obeliks: dodaje sił. Tak zaczyna się niedługa, lecz gęsta opowieść zapraszająca do podróży przez kilka tysiącleci: od celtyckich menhirów po Andr Bretona i teorię piękna konwulsyjnego.

Grce a un tat d'esprit particulier, la promenade urbaine tait pour les surralistes une activit irrelle. Fideles a la philosophie du dpaysement professe par Rimbaud, dans leur errance sans but, ils mettaient en pratique l'ide du voyage automatique, favorisant la transformation de la routine quotidienne en posie. Dans son poeme, Benjamin Pret ? en plaant Paris dans l'ocan Pacifique au cour d'une ronde de requins affams ? monta d'un cran la barre de l'onirisme topographique. L'errance dans les rues menait toujours a une rencontre inattendue, un change significatif de regards, confirmant chaque jour l'importance du hasard. Jacceptais de croire au hasard universel mais a Paris, plus que partout ailleurs, je croyais le voir plus aisment, presque le toucher du doigt, crivait Soupault. Notes podróżny do prowadzenia prywatnych zapisków, którego inspiracją stały się wędrówki tropem paryskiego surrealizmu. Spacer po mieście, dzięki odpowiedniemu stanowi ducha, był dla surrealistów czynnością irrealną. Błądząc bez celu, wcielali w życie ideę automatycznej wędrówki sprzyjającej przemianie codziennej rutyny w poezję. Przemianę tę uchwycili w prozie i fotografiach autorzy notesu. Strony numerowane, notes z indeksem ułatwiającym porządkowanie dokonanych wpisów.

Notes do prowadzenia prywatnych zapisków, ilustrowany zdjęciami Marcina Giżyckiego i tekstami Agnieszkiej Taborskiej Bretania ? w środku lasy, wokół morze ? tak się tam powiada.Jest tam na tyle pięknie, że prędzej czy później dopada człowieka melancholia. Może to ona właśnie pchnęła Gauguina dalej w świat? Może też czuł potrzebę odrobiny niedoskonałości, na której można by przez chwilę zawiesić oko? (?) Są tu: gotyckie katedry; kalwarie ? kamienne sceny opłakiwania pod krzyżem zajmujące sporą część placyków przed kościołami; klify, nad którymi unosi się wspomnienie rycerzy Okrągłego Stołu; dryfujące po zatoce żaglóweczki, w których dzieci uczą się nawigacji i które optymistycznie zwą się esprances. Są stojące przy źródełkach, obrosłe mchami i porostami kapliczki odstraszające celtyckie duchy miejsc. W otoczonej przez ocean krainie ujścia słodkiej wody sprzyjają cudom. Kąpiel w kamiennej sadzawce przy źródełku działa tak, jak zanurzenie się w napoju magicznym, do którego wpadł w dzieciństwie Obeliks: dodaje sił?. Tak zaczyna się niedługa, lecz gęsta opowieść zapraszająca do podróży przez kilka tysiącleci: od celtyckich menhirów po Andr Bretona i teorię piękna konwulsyjnego. Wersja francuskojęzyczna.