RYSZARD STEMPLOWSKI Knihy

Zrzeszenie Studentów Polskich powstało w 1950 roku. Miało, podobnie jak związki zawodowe w państwowym socjalizmie, reprezentować interesy studentów wobec władz i zabiegać o poparcie środowiska akademickiego dla nowego systemu. Jednak ZSP rozwijało się jako platforma studenckiego samorządu i obywatelskiej aktywności młodych inteligentów, przyszłych profesjonalistów. Działalność Zrzeszenia nastawiona była na zaspokajanie potrzeb studentów we wszystkich sferach: od zabiegania o akademiki, stołówki, stypendia, przez sprawy nauki i dydaktyki, do sfery kultury, turystyki i wypoczynku. Od swojego początku działalność ZSP była nadzorowana przez PZPR, a samodzielność ograniczana. Powodowało to stałe napięcia w jej relacjach z władzą. W marcu 1968 roku studenci podnieśli protest przeciwko autorytarnym rządom. ZSP polityczną opozycją nie było, nie organizowało tych protestów, ale trafnie odczytywało i artykułowało nastroje studentów. Nie spełniło oczekiwań władz. Partia doprowadziła więc do zastąpienia społeczno-zawodowego ZSP ideowo-politycznym Socjalistycznym Związkiem Studentów Polskich (SZSP).

Czym jest świat, co go tworzy i jak trafnie opisać jego całokształt? Jakie podmioty w stopniu decydującym nań wpływają? Czy kluczową rolę grają w nim państwa tworzące razem pewien uporządkowany system? Jakim prawom podlegają? Czy ma to przełożenie na opis zależności między nimi i czy słowo światopogląd może mieć jakikolwiek związek z analizą spraw międzynarodowych? Na pytania te trudno znaleźć proste i jednoznaczne odpowiedzi; ich poszukiwanie zaś musi być oparte na gruntownej znajomości licznych koncepcji prawnych i filozoficznych. Książka niniejsza stanowi do poszukiwań takich zachętę i wprowadzenie: powinien sięgnąć po nią każdy świadomy obywatel i uczestnik życia społecznego w zglobalizowanym świecie. Czerpiące z wielorakich źródeł refleksje prof. Ryszarda Stemplowskiego mogą towarzyszyć Czytelnikom postronnym w namyśle nad nieustannie zmieniającym się światem, w którym przyszło nam żyć, zaś tym zajmującym się zawodowo sprawami międzynarodowymi w codziennej pracy i związanych z nią wyzwaniach.

Wstęp do wydania trzeciego, drugiego i pierwszego wprowadza w tematykę książki, która analizuje zmiany gospodarczo-społeczne w Argentynie w latach 30. XX wieku, koncentrując się na skutkach Wielkiego Kryzysu. Opisuje reakcje rządu, układ Roca–Runciman oraz przyspieszenie uprzemysłowienia, a także rolę inwestycji zagranicznych, w tym amerykańskich i brytyjskich. Kolejne rozdziały badają penetrację niemiecką w Argentynie, działania nazistowskie w środowiskach niemieckojęzycznych, oraz wpływ faszyzmu na argentyński nacjonalizm. Polityka zagraniczna rządu Justo (1932–1938) oraz rządu Ortiza (1938–1939) jest analizowana w kontekście relacji z Wielką Brytanią, USA i innymi krajami Ameryki Łacińskiej. Książka omawia również neutralizm Argentyny w czasie II wojny światowej, zmiany w handlu międzynarodowym oraz społeczne postawy wobec neutralności. Ostatnie rozdziały dotyczą polityki rządu wojskowego, zamachu stanu z 4 czerwca, oraz relacji z USA i Wielką Brytanią, prowadząc do wyboru Peróna na prezydenta. Aneks oraz bibliografia dopełniają całość, oferując szczegółowe odniesienia do omawianych tematów.

Lektura uzupełniająca. Notes analityka polityki

Ryszard Stemplowski - prawnik (UWr) i historyk (IH PAN). Szef Kancelarii Sejmu (1990-1993). Ambasador w Londynie (1994-1999). Dyrektor - organizator PISM (1999-2004). Profesor nauk humanistycznych. Wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim i w Akademii Ignatianum.

Kancelaria Sejmu (urząd obsługi Sejmu) wykonuje wszystko to, co nie jest zastrzeżone dla posłów, lecz musi być zrobione w zakresie organizacyjnym, prawnym, eksperckim, informacyjnym, finansowym i technicznym, żeby Sejm mógł funkcjonować. Autor tej książki był szefem Kancelarii Sejmu od1 czerwca 1990 r. do15 grudnia 1993 r. Podlegał Prezydium Sejmu i Marszałkowi Sejmu. Był zwierzchnikiem wszystkich pracowników Kancelarii (ok. 1100 osób). Zarządzał majątkiem (rozbudowywana infrastruktura sejmowo-senacka) oraz projektował i wykonywał budżet Kancelarii Sejmu ( tzn. budżet Sejmu z Kancelarią). Rozpoczął i prowadził ustrojowo-transformacyjną reformę Kancelarii. Witając członków Prezydium Sejmu i Konwentu Seniorów I kadencji demokratycznie wybranego Sejmu (1991) marszałek przypomniał, że zgodnie z regulaminem w posiedzeniach tych organów uczestniczy z głosem doradczym szef Kancelarii, a ponadto udział szefa Kancelarii w czynnościach marszałka i Prezydium jest wskazany jako ich powiernika i pewnego rodzaju notariusza ich działań.

Przedmiotem oceny jest zbiór siedmiu opracowań pióra: - Ryszarda Stemplowskiego (wstęp i zakończenie), - Marka Kornata (lata 1918-1939), - Wojciecha Materskiego (1939-1945), - Piotra Długołęckiego (1945-1989), - Andrzeja Friszke (1989-2015), - Artura Nowaka-Fara (2015-2023). Wszyscy autorzy są profesjonalnymi historykami, cenionymi badaczami - autorami wielu prac naukowych. Prezentują w tym tomie w sposób skrótowy wyniki swoich dotychczasowych studiów. Przedstawione teksty są pierwszym podejściem zawodowych historyków do całościowej syntezy ponadstuletniej historii polityki zagranicznej Państwa Polskiego po uzyskaniu niepodległości - po 123 latach od momentu jej utraty w wyniku zaborów. (...) Polska - jako państwo - była wystawiona w ostatnim stuleciu na wyzwania, którym nie byłoby w stanie podołać żadne państwo europejskie. Mam na myśli szczególnie lata 1918-1939. (...) Wyzwania były ponad siły jednego państwa, ale odpowiedzialność elit politycznych i poszczególnych przywódców powinna być przedmiotem rzetelnej oceny. z recenzji wydawniczej prof. Adama Daniela Rotfelda

Ryszard Stemplowski - prawnik (UWr) i historyk (IH PAN). Szef Kancelarii Sejmu (1990-1993). Ambasador w Londynie (1994-1999). Dyrektor - organizator PISM (1999-2004). Profesor nauk humanistycznych. Wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim i w Akademii Ignatianum. SPIS TREŚCI Od redaktorów (7) Dziennik (9) Aneksy (375) Aneks nr 1 Lista odznaczonych za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1995 r. (377) Aneks nr 2 Raport polityczny za rok 1995 (Ambasada RP w Londynie) (384) Wykaz skrótów (419) Indeks rzeczowy (427) Indeks osobowy (435) Fotografie (473)

Światosystem jest koncepcją mającą ułatwić pełniejsze pojmowanie świata faktów w zakresie gospodarności, kulturowości i polityczności w świecie państw, ze szczególnym uwzględnieniem rodzaju i poziomu ich rozwoju; pojmowanie faktów, które można wyrazić w zdaniach mających sens i te fakty poniekąd określających. Analiza polityczna wykorzystuje ukazane powyżej podejścia poczynając od świadomości analityka z jego wartościami, przez normy etyczne i prawne, na filozofii politycznej kończąc, ale odnosi się do celów-interesów, zwłaszcza państwowych, a ostatecznie do konfliktu społecznego. Publikuję tę kolejną, bardziej zaawansowaną i w zamierzeniu przedostatnią wersję moich rozważań o światosystemie z myślą o magistrantkach i magistrantach, doktorantkach i doktorantach oraz uczonych na wydziałach filozofii, prawa, socjologii, nauk o polityce i w dyscyplinach pokrewnych, jak również z myślą o analityczkach i analitykach w kancelariach Sejmu, Senatu, prezesa Rady Ministrów, w ministerstwach i sadach, nawet o radczyniach i radcach prawnych w ich kancelariach z międzynarodową klientelą. Liczę na krytyczne opinie takich Czytelniczek i Czytelników. W ten sposób poprą rozwój dalszych badań.

Światosystem jest koncepcją mającą ułatwić pełniejsze pojmowanie świata faktów w zakresie gospodarności, kulturowości i polityczności w świecie państw, ze szczególnym uwzględnieniem rodzaju i poziomu ich rozwoju; pojmowanie faktów, które można wyrazić w zdaniach mających sens i te fakty poniekąd określających. Analiza polityczna wykorzystuje ukazane powyżej podejścia poczynając od świadomości analityka z jego wartościami, przez normy etyczne i prawne, na filozofii politycznej kończąc, ale odnosi się do celów-interesów, zwłaszcza państwowych, a ostatecznie do konfliktu społecznego. Tom II monografii pt. Światosystem w analityce politycznej z odniesieniami do teorii politycznej, filozofii i sztucznej inteligencji stanowi obszerny i niezwykle cenny dodatek do rozważań zawartych w tomie I. Przynosi kompleks danych i informacji dotyczących wielu aspektów współczesnego życia międzynarodowego oraz prezentuje zręby autorskiej koncepcji rozwoju integralnego, która została tu po raz pierwszy wyłożona w języku polskim. Dzięki zestawowi wskazówek dla analityków oraz przejrzystym wizualizacjom rozmaitych danych jest także przydatnym, podręcznym kompendium wiedzy dla osób zajmujących się tą tematyką zawodowo, względnie dla studentów rozpoczynających swą karierę w branży. Postronny czytelnik otrzymuje zaś pakiet niezbędnych informacji o współczesnym świecie. Jak je zinterpretuje? To już zależy od jego własnego światopoglądu.