Marek Hendrykowski Knihy

Zbi�r przypomina filmowe silva rerum. Zawiera aforyzmy, rozważania, barwne powiedzonka i ciekawe myśli o filmie, kt�re pochodzą od bardzo r�żnych autor�w.

Autor poszukuje wyjaśnienia tajemnicy istnienia języka ruchomych obrazów. Próbuje odpowiedzieć, jak znaczą ruchome obrazy? Czy tworzą własny język? Co różni system języka ruchomych obrazów od systemu języka naturalnego? Czy jest on hybrydą złożoną z różnych systemów znakowych, czy też zjawiskiem spójnym i jednorodnym? Jak skomplikowana jest struktura tego języka? Jak łączą się jego znaki, co stanowi ich wspólny mianownik? W jaki sposób kodujemy i odczytujemy zapisane w nim informacje? Jak przebiega w nim droga konceptualizacji znaczenia? Czy komunikuje coś wprost, na zasadzie zwierciadlanego odbicia, czy też tworzy system wtórnie modelujący? Jaką rolę pełnią w tym procesie nasze emocje? Czy nasza zdolność pojmowania języka ruchomych obrazów wynika z naturalnych źródeł ludzkiej percepcji, czy też – aby rozumieć przekazywane w nim komunikaty – człowiek musi najpierw opanować pewien repertuar znaków oraz zbiór reguł i konwencji organizujących proces rozumienia? Słowem, przyswoić sobie ów język po to, by nauczyć się go czytać. Czy można mówić o istnieniu kultury ruchomego obrazu? Czy istotnie postrzegamy rzeczywistość na podobieństwo filmującej kamery, a więc myślimy kinematograficznie? Jaki mechanizm nadaje dzisiaj językowi ruchomych obrazów nową dynamikę, której jesteśmy obecnie świadkami i aktywnymi uczestnikami? Na te i wiele innych pytań czytelnik znajdzie odpowiedź w książce.

Jedyna w światowej literaturze przedmiotu monografia poświęcona etiudzie filmowej. „Dwaj ludzie z szafą” Romana Polańskiego są do dzisiaj zapewne najsłynniejszą studencką etiudą filmową świata. W stwierdzeniu takim nie ma żadnej przesady. Legenda tej krótkometrażówki dorównuje jej niezwykłej magii, a ta – mimo upływu dziesiątek lat – nie przestaje działać na kolejne roczniki studentów szkół filmowych i coraz to nowe pokolenia widzów. Autor książki odkrywa niecodzienną historię powstania utworu, szczegółowo analizuje właściwy mu styl i kompozycję, przedstawia oryginalną interpretację jego znaczeń. Prezentuje anegdotyczne realia i odsłania kulisy realizacji etiudy, która do dnia dzisiejszego pozostaje jednym z najbardziej znanych na całym świecie krótkich filmów (wcale nie tylko studenckich, również profesjonalnych) kiedykolwiek wyprodukowanych przez naszą kinematografię.

Bohater tej książki nie jest zwykłym filmowcem dokumentalistą, jest – a r t y s t ą d o k u m e n t u . Na całym świecie pracuje wielu renomowanych profesjonalnych dokumentalistów, którzy każdego roku kręcą niezliczone tysiące filmów dokumentalnych. Jedynie jednak znikoma część tej gigantycznej produkcji zasługuje na wnikliwą uwagę, bowiem tylko bardzo nieliczne grono realizatorów filmów dokumentalnych potrafi wznieść się ponad doraźne cele i okoliczności towarzyszące swoim filmom i osiąga próg sztuki. Marcel Łoziński, wybitny polski dokumentalista, którego twórczość dawno już przekroczyła granice Polski, stając się własnością europejskiej i światowej kultury – jest jednym z nich. Marek Hendrykowski

Książka stanowi zbiór rozważań podejmujących kluczowe problemy badawcze współczesnego komunikowania w ujęciu interdyscyplinarnym z perspektywy: semiotyki, komunikologii, lingwistyki, poetyki, sztuki słowa i obrazu, kognitywistyki i psychologii społecznej. Publikacja jest efektem studiów autora nad zagadnieniem z lat 2017–2023.

Opowieść o dziejach Wielkopolski lat 1870-1920. Barwne ludzkie losy, galeria przeróżnych - znanych i mało znanych - postaci przedstawionych ze znawstwem historycznych realiów. Akcja toczy się w wielu miejscach. Nie tylko krążymy po ówczesnym Poznaniu, ale także przenosimy się do Paryża, Berlina, Gniezna, Śmigla, Wolsztyna, Turwi, Zakopanego, Warszawy, na pola bitewne Prus Wschodnich, Francji i Flandrii, na Kresy, a nawet do Nowego Jorku i Teksasu. Marek Hendrykowski wskrzesza pamięć o dniach minionych, opisując niezmiernie ważny, a mało znany okres z dziejów Wielkopolski obfitujący w dramatyczne wydarzenia i doniosłe przemiany. Uzyskujemy wgląd w czas, który w sposób wyraźny i trwały zaznaczył się w dziejach Poznania i regionu, kształtując dzisiejszy ich obraz i rzutując na genius loci oraz szczególny charakter tej części Polski.

W tytule książki pojawia się istotne rozróżnienie na dawniejsze i nowe metafory Internetu. Nie chodzi tu o dychotomiczne przeciwstawienie jednych drugim, lecz o dostrzeżenie różnicy, która dzieli Sieć z czasów jej XX- wiecznych początków i Sieć w postaci tak zróżnicowanej i technologicznie zaawansowanej, z jaką mamy do czynienia współcześnie, w trzeciej dekadzie XXI wieku. Jedne i drugie odkrywają i potwierdzają, że fenomen Internetu jako nowoczesnego medium – będącego od kilku dekad jednym z kluczowych składników życia społecznego i elementów kultury współczesnej – ma nie tylko swą bieżącą teraźniejszość, lecz również coraz dłuższą, z roku na rok nawarstwiającą się przeszłość. Autor stawia tezę, iż będące tematem tej książki metaforyczne określenia Internetu są w gruncie rzeczy niczym innym, jak przybierającymi najróżniejsze formy przejawami społecznego dyskursu, który trwa od lat i permanentnie wokół niego się toczy.

Filmy, ich bohaterowie, poszczególne zdarzenia i sceny, jakaś melodia – to właśnie z nich ułożyć można jedyną w swoim rodzaju opowieść, w której w niezwykle intensywny sposób zapisano zbiorowy i pojedynczy polski los. W twarzach aktorów, dziejach wykreowanych przez nich bohaterów, w scenach z ich udziałem, w muzyce, która tym scenom towarzyszy – los ten można nie tylko odnaleźć, ale rozpoznać jako bliski, a może nawet własny. Sprawiają to – szczególna magia kina oraz twórcy filmowi, którzy siłą swego talentu potrafią zawładnąć naszymi emocjami i wyobraźnią. To właśnie oni – reżyserzy, operatorzy, aktorzy, kompozytorzy muzyki filmowej, scenarzyści – będą bohaterami nowej serii, którą inauguruje książka Marka Hendrykowskiego poświecona ANDRZEJOWI MUNKOWI – artyście zaliczanemu do grona najwybitniejszych twórców polskiego kina. Książka ta jest fascynującą opowieścią o niezwykle barwnym człowieku i czasie wprawdzie marnym, ale niesłychanie ciekawym. (Książka zawiera niepublikowane dotąd fotografie.) Munk zdążył zrealizować – zmarł tragicznie w wieku niespełna 40 lat, w trakcie realizacji Pasażerki, swego trzeciego filmu fabularnego – zaledwie kilka filmów. Za to, jakich Filmów! „Jak wyglądałoby polskie kino z Andrzejem Munkiem w roli głównej – pyta Andrzej Wajda we wstępie książki – i jaką stratą jest jego nieobecność przez następne trudne lata, przez które musieliśmy przejść?” Marek Hendrykowski nie kryje fascynacji swoim bohaterem. Widzi go pośród najwybitniejszych twórców polskiej sztuki. „To grono – pisze – wyjątkowo elitarne, do którego w wieku XX przynależeli jedynie nieliczni polscy artyści wyróżniający się szczególną niezależnością: Żeromski, Wyspiański, Witkacy, Słonimski, Gombrowicz, Różewicz, Kantor, Mrożek, Dygat, Grotowski, Swinarski i niewielu innych. Klub urodzonych mitoburców. Klub nieformalny, bez składek członkowskich i bez rytualnej przysięgi, stowarzyszenie dla wyjątkowo odważnych. Munkowi jako twórcy Eroiki i Zezowatego szczęścia przypada zaszczyt absolutnego pierwszeństwa wśród rodzimych filmowców. Od niego właśnie kino polskie lat 50. i następnych dekad uczy się nie tylko sztuki racjonalnego diagnozowania, ale i kunsztu błazeńskiej terapii przeprowadzanej, w znieczuleniu śmiechem, na chorym organizmie społecznym.”