Szymańczak Michał Knihy

„Zaścianki Europy. Pocztówki z drogi i z Jarzębiej Łąki” to kolejne zaproszenie autora – w zróżnicowanej poetyce – do podróży przez wielokulturową i wieloreligijną rzeczywistość, gdzie peryferie okazują się być wielkim światem, gdzie teraźniejszość wiąże się z przeszłością, gdzie emocje są żywe, a opowieści autora i ich odniesienia nabierają symbolicznych znaczeń i stawiają uniwersalne pytania. Jest to też melancholijna, chwilami ironiczna, podróż przez jego życie: droga osobista także w sensie metaforycznym, wiodąca z warszawskich Bielan do podwarszawskiej Jarzębiej Łąki, z przystankami m.in. w Salonikach, Briańsku, Petersburgu, Pradze, Genewie, Wilnie, Kiszyniowie, Witebsku, Tykocinie, Puszczy Białowieskiej, Grodnie. Z pytaniami o Polskę w tle.

Odkrywanie podwarszawskiej, mazowieckiej wsi i jej okolic staje się fascynującą estetyczną i kulturoznawczą przygodą. Wyruszamy w zadziwiającą podróż, której tłem są stara sosna, zdziczała wiśnia, bociany, sikorki i dzięcioły. Mikrokosmos tej wsi, z osobistymi opisami życia we współczesnej społeczności, ukazuje obrzędowość religijną oraz spotkania z historią – tragiczną, związaną ze społecznością żydowską, oraz romantyczną, z postaciami takimi jak Norwid czy Kotarbińscy. To także obraz stanu ducha dzisiejszego, dojrzałego inteligenta, który próbuje uciec od wielkiego świata ku zaściankom, będąc jednocześnie zakorzenionym w tradycji i historii. Narrator łączy bliskie widoki z opisami wewnętrznych peregrynacji i wspomnień z lektur. Patrzy przez okno na swoją wieś oraz łąki, za którymi urodził się Norwid, słysząc dzwony kościoła w Postoliskach. Widzimy także pałacowy park w Chrzęsnem, gdzie Podkowiński kończy swój pejzaż, a w oddali majaczy senne Witebsk z obrazów Chagalla. To opowieść o ciągłym poszukiwaniu nowych zauroczeń i odkrywaniu uroków spacerowych lasek.