Gołaszewski Zenon Knihy

Imperium Rzymskie to kompendium wiedzy o starożytnym Rzymie, począwszy od zarania jego dziejów po pierwszych cesarzy (dynastię julijsko-klaudyjską). Książka poświęcona jest głównie historii politycznej. Wyłania się z niej obraz Rzymianina-zdobywcy poszerzającego terytorium swego państwa do rozmiarów imperium bezwzględnymi metodami. Droga rozwoju oznaczała, niestety, zagładę wielu istnień ludzkich na podbijanych terytoriach, zniewolenie oraz wyzysk pozostałych przy życiu. Wieloma krwawymi zgłoskami pisana jest również historia wewnętrzna, nacechowana wojnami domowymi, walkami o pozycję społeczną oraz o prawa obywatelskie. Oprócz tych niewątpliwych cieni są też i blaski kształtującego się Imperium. Zmysł organizacyjny Rzymian, ich upodobanie do tworzenia prawa, przyswajanie dorobku naukowego i kulturalnego Greków, możliwość posługiwania się w całym Imperium zaledwie dwoma językami (łacińskim i greckim), jedną monetą, i wreszcie pokój w obrębie granic, tzw. Pax Romana – a przez to swobodne i w miarę bezpieczne przemieszczanie się ludzi, towarów oraz idei – stworzyło z czasem fundament pod coś, co dzisiaj zwiemy „europejskością” w pozytywnym tego słowa znaczeniu. Zenon Gołaszewski – historyk, tłumacz i pisarz – stara się w sposób przystępny poprowadzić Czytelnika przez meandry tej historii, w czym wspomagają go liczne odwoływania się do pisarzy starożytnych. Książka wzbogacona jest wieloma mapkami, ilustracjami oraz indeksami osób i nazw geograficznych.

Pomorskie Orlęta,, składają się z 12 mikropowiesci historycznych obejmujących okres od X do XV wieku. Głównymi bohaterami literackimi są tu dzieci i młodzież; działają w realiach danej epoki, stykają się z autentycznymi postaciami, są świadkami rzeczywistych wydarzeń. Książka ma te zaletę, ze można ja traktować równocześnie jak jedna powieść( sagę), bowiem każde następne pokolenie jest w jakimś stopniu powiązane więzami rodzinnymi z bohaterami poprzednich historii. Miejscem akcji jest głownie Pomorze.

Jan Chryzostom Pasek (ok. 1636 – 1701), polski szlachcic, rozsławiony dzięki pozostawionym po sobie pamiętnikom. Pamiętniki te, odkryte dopiero w XIX w., wywarły znaczny wpływ na autorów powieści historycznych, zwłaszcza Henryka Sienkiewicza, gdzie wyraźnie pobrzmiewają w jego Trylogii. Niestety, pisane w języku staropolskim z bogatą domieszką języka łacińskiego, dla współczesnego czytelnika stały się po prostu nieczytelne. „A szkoda – pisze Zenon Gołaszewski we Wstępie – gdyż w istocie są one pisane w tak żywy, barwny i pełen humoru sposób, że przez pewien czas po ich odkryciu Pamiętniki uważano za mistyfikację (…). Wszystko to zadecydowało, że jako historyk postanowiłem dokonać na Pamiętnikach Paska pewnego eksperymentu, a mianowicie z myślą o ułatwieniu czytania lektury, teksty łacińskie przełożyłem na język polski, a także uwspółcześniłem mało lub w ogóle niezrozumiałą staropolszczyznę; innymi słowy: pozwoliłem panu Paskowi przemówić we współczesnym nam języku”. Efekt wart był trudu – Pamiętniki przetłumaczone na współczesny język polski czyta się jednym tchem, niby barwną, wartką, pełną akcji i rubasznego humoru powieść historyczną.

Szymon Matern, autentyczna postać z przełomu XV i XVI w. W opinii historyków najsławniejszy pomorski rozbójnik. Jeszcze w ubiegłym stuleciu straszono nim niegrzeczne dzieci. Dlaczego zatem wstawiali się za nim królowie polscy? Dlaczego wstawiała się za nim i udzielała mu schronienia pomorska szlachta? Autor, na podstawie materiałów źródłowych, dochodzi do wniosku, że stał się on ofiarą ówczesnych stosunków społecznych. Broni go na kartach swej książki, przedstawia go nam jako „szlachetnego rozbójnika”, podobnej rangi co angielski Robin Hood. Rozgrywająca się w latach 1492 – 1516 wartka akcja powieści przenosi Czytelnika w tamtą epokę, jest bowiem mocno osadzona w jej realiach historycznych.

Król Mieszko to powieść historyczna, której głównym bohaterem jest syn Bolesława Chrobrego – Mieszko II. Akcja powieści obejmuje lata 1025-1034. Autor stara się w powieści przywrócić dobre imię władcy, któremu źle się przysłużył „czarny PR” kronikarzy. Owa powściągliwość oraz ich negatywne opinie wynikały z tego, że w czasach Mieszka II większość mieszkańców Polski nie utożsamiała się z chrześcijaństwem. Według autora treść powieści najlepiej odzwierciedlają słowa Adama Mickiewicza zawarte w jednym z jego Wykładów paryskich: Zostawił Bolesław synowi Mieczysławowi [Mieszkowi] w dziedzictwie nienawiść Czechów i Rusi i niechęć cesarstwa. Wewnątrz kraju duchy lechickie i słowiańskie sprzeczne nowemu porządkowi chrześcijańskiemu, stłumione i odurzone osobistą siłą i powodzeniem Chrobrego, czekały tylko pory wydobycia na jaw. Książka ta stanowi kolejny tom cyklu powieści historycznych pod wspólnym tytułem Dzieci Swarożyca.

Baśnie: Czarodziejskie wrota - wejście O Kaszubie, Gdanisławie i rusałce Gedani O gdańskiej syrence zwanej Wodną Panną Zamczysko Gracja i Szymon Świętojański skąpiec Dyl Sowizdrzał Zaczarowany teatr Kamienny pies Wielki zjazd skrzatów O czym wiedzą biblioteki Czarodziejskie wrota - wyjście

Pierwsza w Polsce tak pełna monografia poświęcona Słowianom nadbałtyckim, zamieszkującym w czasach ich rozkwitu (przypadającego na drugą połowę wczesnego średniowiecza) ziemie od dolnej Wisły po dolną Łabę – od Gdańska po Lubekę. Autor – nadając tym Słowianom miano „Słowian północnych” – w pierwszej części książki zajmuje się ich etnogenezą i najdawniejszymi dziejami, stawiając tezę, mocno osadzoną w źródłach, o ich starożytności na kontynencie północnoeuropejskim. Konkluduje: „Słowianie północni stanowili w Europie jakby forpocztę, awangardę, która o wiele stuleci wyprzedziła wielką słowiańską falę migracji z przełomu V/VI w. n.e. Można powiedzieć, że dla pozostałych Słowian byli i są jak gdyby starszymi braćmi”. Druga część książki, uwzględniając prace wielu historyków, również te najnowsze, poświęcona jest dziejom politycznym Słowian północnych. Książka, pisana żywym językiem i nie bez polemicznego zacięcia, skierowana jest do szerokiego grona czytelników, zainteresowanych zarówno historią, jak i dziejami samej Słowiańszczyzny.

Mieszko wnuk Mieszka to powieść historyczna, której głównym bohaterem jest syn Bolesława Chrobrego – Mieszko II. Akcja powieści toczy się w latach 1009-1025 i kończy na objęciu władzy przez Mieszka. Autor stara się w powieści przywrócić dobre imię władcy, któremu źle się przysłużył „czarny PR” kronikarzy. Owa powściągliwość oraz negatywne ich opinie wynikały z tego, że w czasach Mieszka II zdecydowana większość mieszkańców Polski nie utożsamiała się z chrześcijaństwem. Powieść ta stanowi novum w polskiej prozie historycznej, bowiem opisuje tamtą epokę jakby ustami ówczesnych ludzi, kultywującą słowiańską, politeistyczną religię. Książka otwiera cykl powieściowy pod wspólnym tytułem DZIECI SWAROŻYCA.

W Rzeczypospolitej Obojga Narodów zrodził się najbardziej spekulatywny w ówczesnym świecie ruch religijno-społeczny – Bracia polscy. O jego potędze intelektualnej świadczy to, że jeszcze w okresie Oświecenia takie pojęcia, jak: racjonalizm, etyka czy tolerancja kojarzono z wypracowanymi przez nich ideami. Jak pisał Pierre Bayle, jeden z prekursorów francuskiego Oświecenia, długo wierzono, że doktryna braci polskich może zdominować Europę. Nic dziwnego – ich idee rozprzestrzeniły się niemal po całym kontynencie, a również w Ameryce Północnej. Dzisiaj powracają do nas jako niejedna z zasad, którymi kieruje się współczesny, cywilizowany świat. Wypadałoby więc co nieco wiedzieć na temat tego ruchu: jak powstał, jak się kształtował, dlaczego wzbudzał emocje i gorące dyskusje wśród ówczesnych środowisk intelektualnych? Niniejsza książka stara się w przystępny sposób odpowiedzieć na te i na wiele innych pytań.

Złota Twierdza to pełna humoru powieść historyczno-przygodowa. Jej akcja rozgrywa się w latach 1635 – 1636. Trójka młodych przyjaciół z polecenia kilku magnatów oraz władz Gdańska pełni tajną misję przy Charlesie Ogierze – sekretarzu posła francuskiego de Mesmesa, który bierze udział w polsko- szwedzkich rokowaniach pokojowych. Charles Ogier na bieżąco notuje swoje wrażenia z pobytu w Polsce, zaś zadaniem bohaterów powieści jest dotarcie do jego zapisków, celem przekazania swym mocodawcom poufnych informacji, gdyby takie się w nich pojawiły. Trójka przyjaciół postanawia z własnej inicjatywy zatroszczyć się też o to, by w zapiskach nie znalazły się treści niepochlebne dla kraju, sekretarz bowiem planuje wydać je w przyszłości drukiem. Wkrótce jednak między młodzieńcami a Francuzem zawiązuje się przyjaźń. Ci pierwsi zostają przy okazji misji wplątani w sieć intryg, przeżywając przy tym rozliczne przygody na lądzie i morzu…