This dissertation deals with the important, intersecting, but also controversial, realms of Church, politics and culture, pointing out challenges that the Catholic Church in Poland has been facing since 1989. The purpose of this work is to present the pattern and ways of responding. The work is done primarily from a social sciences perspective enriched by conceptual tools from organizational theories. The recommendations are also rooted in socio- philosophical and theological principles. The conceptual framework therefore, has a strongly praxis-orientated and interdisciplinary character. In many aspects it enters new dimensions, combining quite different views. It shows that the author is well embedded into the theme, with a sound knowledge of manifold literatures and critical standpoints. The considerations contain many valuable and discussion-worthy incitements to reflection. Prof. Johannes Müller, Hochschule für Philosophie, Munich The work poses the question of 'Polish exceptionalism', outlining one Church with many unknowns and no fewer antagonisms, a Church that has been brought along the path to plurality, with new choice possibilities, in the new information society, one globalized world, a single nascent society with growing polarization. Once passive and persevering Polish society was shifted from the communist system to a liberal market economy. New challenges of liberal vs. conservative, non-compliant vs. hierarchical or respectable vs. scandalous, demand accurate answers. New, presumably complex, conducts are to be formulated from the global perspective. Phenomena like secularisation, democracy, participation in the project of modernisation, need to be understood within the context of economic changes. The challenge comes with new generations, which contest their own tradition that has always plays a twofold role. Prof. Norbert Brieskorn, Hochschule für Philosophie, Munich
Sarnacki Andrzej Knihy


Czy w kontekście długiego konfliktu można mówić o „kulturze przemocy” we współczesnej Kolumbii? Niniejsza publikacja podsumowuje dotychczasowe badania i proponuje klucz interpretacyjny kolumbijskiego konfliktu zbrojnego, uwzględniając zarówno jego wyjątkowość, jak i uniwersalny charakter wydarzeń. Jej celem jest uwyraźnienie znaczenia elementów kulturowych, które w aktualnej konfiguracji stały się nośnikami wzorców myślenia, akceptujących przemoc jako uprawnioną formę rozwiązywania problemów. Analiza historyczna, jak i badanie strukturalnych przyczyn konfliktu, dotyczy zarówno mechanizmów polityczno- ekonomiczne, jak i społecznych. Jako autopoietyczne systemy przemocy, konfiguracje te odnawiają się dzięki stałemu oddziaływaniu nierozwiązanych antagonizmów. Psychologiczna strona fenomenu przemocy obejmuje indywidualne i zbiorowe uwarunkowania, utrwalone w psychospołecznych wzorcach. Analiza kulturowa bada przemoc występującą w formach niejawnych, ukrytych za przemocą bezpośrednią i strukturalną. Przemoc ta narzuca partykularny system interpretacyjny, legitymizuje i usprawiedliwia własne działania, demonizując przeciwnika. Jej nośnikami mogą być m.in. ideologia, religia, nauka czy język. Na uwagę zasługuje też koncepcja pożądania mimetycznego (René Girard), uwidaczniającego się w mechanizmie kozła ofiarnego, jako transkulturowy schemat przemocy kolektywnej. Niniejsze opracowanie przedstawia porządek ukształtowany przemocą, w którym wyróżnia mechanizmy separacji i wskazuje na problem braku tożsamościowej narracji spajającej.