IFiS PAN Knihy

Socjologia zdrowia, choroby i medycyny jest uznawana za jedną z najszybciej rozwijających się subdyscyplin. Witalność tej dziedziny wiedzy wynika z faktu, iż zajmuje się problemami które są dla ludzi żyjących we współczesnych społeczeństwach bardzo ważne lub najważniejsze. Takie zagadnienia jak: nierówności w dostępie do nowoczesnych usług medycznych, kontrowersje wokół prywatyzacji służby zdrowia, dyskusja na temat wprowadzania komercyjnego systemu ubezpieczeń zdrowotnych, udział laików (uzdrowicieli) w procesie leczenia wywołują gorące spory nie tylko w środowiskach naukowych, ale też wśród zwykłych obywateli, równocześnie są przedmiotem debat politycznych ważnych dla sfery publicznej.

Francuska estetyka fenomenologiczna pokazuje, że fenomenologiczna zasada źródłowości może być interpretowana w terminach hermeneutycznych, że każde doświadczenie kultury jest jej rozumieniem. Artystyczne 'powroty do źródeł' są tyleż ekspresją naszych rudymentarnych związków ze światem i z innymi ludźmi, co ich interpretacją i kształtowaniem.

Wartości, o których byłą tu mowa, nawet gdyby były podzielane przez wszystkich Europejczyków, wołają wszak o przekroczenie ram europejskich, wręcz o uniwersalne obowiązywanie. Tym samym jednak nas Europejczyków łączyć powinno coś, czego nie chcemy zachowywać dla siebie. Trzeba tu wyraźnie zauważyć, że tylko dlatego nie jest to paradoksem, iż wartości nie tworzą systemów i nie wykluczają innych same z siebie, lecz są przedmiotem ludzkiej wiary, są przez nich posiadane i propagowane. Wspomniana wyżej konstruktywna relacja między wartościami a doświadczeniami i interpretacjami sprawia, że można pogodzić partykularyzm każdej historii doświadczenia z uniwersalizmem wartości.

Książka opracowana przez Pawła Grada ma wyjątkowo dużo zalet. Jako w pewnym zakresie uczeń i kontynuator myślicieli należących do warszawskiej szkoły historii idei przede wszystkim doceniam świadectwo w niej zawarte. Książka (...) przypomina to, co najlepsze w polskiej humanistyce i myśli społecznej. Z wielu powodów, których nie miejsce tu wyliczać, dorobek omawianych uczonych, nie jest tak silnie obecny w debatach intelektualnych we współczesnej Polsce, jak być powinien. Dzięki wielu tekstom zawartym w tej książce (...) nie tylko dowiadujemy się wiele, ale widzimy, że młodzi badacze zdecydowali się podjąć problematykę i rozważyć metodologię proponowaną przez warszawską szkołę historii idei. W Polsce, w której brak ciągłości w myśleniu jest tak dojmujący, inicjatywa ta zasługuje na poparcie nie tylko ze względu na jakość, ale także ze względu na cel, który świetnie realizuje. z recenzji Marcina Króla

Jest to książka […] niezwykle ważna, ciekawa, wyczerpująca (tematycznie) i doskonale udokumentowana. Jest ważna nie tylko dlatego, że zawiera bardzo rzetelną syntezę socjologiczną przemian w społeczeństwie polskim w ostatnim ćwierćwieczu, ale także dlatego, że burzy szereg mitów i błędnych stereotypów. Co także ważne, została napisana przez najwybitniejszych socjologów w przystępny sposób. Ukazuje się także „na czasie”, w roku wielu ważnych rocznic, a więc w okresie rosnącego zainteresowania wydarzeniami społeczno- historycznymi. Książka nie stroni od kontrowersji, ale są to kontrowersje interpretacyjne, apolityczne i ponadpartyjne. Burzy utarte mity, ale robi to z wielką dbałością o empiryczny rygor. Zainteresuje naukowców społecznych, studentów, a przede wszystkim szerokie rzesze ludzi wykształconych, którzy interesują się stanem polskiego społeczeństwa i cenią naukową diagnozę. Bez wahania i z entuzjazmem polecam książkę do publikacji. (z recenzji Jana Pakulskiego)

JOANNA KURCZEWSKA, dziecko powstania warszawskiego, urodzona w piwnicy- schronie naprzeciwko Filharmonii Narodowej, studiowała socjologię na Uniwersytecie Warszawskim. W 1976 roku obroniła w IFiS PAN rozprawę doktorską „Problem narodu w polskiej socjologii przełomu XIX i XX stulecia. Analiza porównawcza wybranych koncepcji”, której promotorką była prof. Barbara Skarga (opublikowana jako Naród w socjologii i ideologii polskiej, PWN, 1979). Profesor Joanna wspomina często jak została zawezwana do nieznanego jej wówczas Tadeusza Mazowieckiego, redaktora „Więzi”, który chciał osobiście poznać autorkę artykułu Patriotyczny socjalizm Bronisława Limanowskiego, usuniętego z druku przez cenzurę podkreślającą, że nie ma przecież różnych socjalizmów, a zwłaszcza niepatriotycznych. Tak trafiła jako jedna z głównych bohaterek do Czarnej księgi cenzury PRL. W 1981 roku w Ośrodku Prac Społeczno- Zawodowych przy Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” pracowała społecznie w niewielkiej komórce zajmującej się dostarczaniem związkowcom informacji porównawczych, pokazujących jak pewne sprawy rozwiązuje się gdzie indziej niż w Polsce albo jak to bywało dawniej. Od 1983 roku związana jest zawodowo z Instytutem Filozofii i Socjologii PAN, gdzie w 1990 roku habilitowała się na podstawie rozprawy Technokraci i świat społeczny (IS UW, wyd. drugie, zmienione Wydawnictwo IFiS PAN, 1997) i gdzie pracuje do dziś. Nieraz z zamiłowania dydaktycznego prowadziła zajęcia na Uniwersytecie Warszawskim i innych uczelniach. W Polsce demokratycznej profesor Joanna Kurczewska rozwinęła szeroką aktywność badawczą i naukowo-organizacyjną. Owocem są liczne prace zbiorowe pod jej redakcją naukową (Zmiana społeczna: teoria i doświadczenia polskie, Wydawnictwo IFiS PAN, 1999, Kultura narodowa i polityka, Oficyna Naukowa, 2000, Granice na pograniczach, Wydawnictwo IFiS PAN, 2005, Polish Borders and Borderlands in the Making. From the Field Studies of Polish Sociologists and Anthropologists, Wydawnictwo IFiS PAN, 2006, Wyciskanie Brukselki. O europeizacji społeczności lokalnych na pograniczach, Wydawnictwo IFiS PAN, 2009); oraz serie wydawnicze, których jest redaktorem: Oblicza lokalności (Wydawnictwo IFiS PAN, 2004, 2006, 2008) i seria monograficzna Polish Studies in Culture, Nations and Politics (Peter Lang). Jest członkiem-korespondentem PAU i oficerem Polonia Restituta.

Punktem wyjścia do postawienia pytań badawczych projektu było poczucie narastającego kryzysu, jaki współcześnie dotyka filozofii. Do jego przejawów należy między innymi rozpowszechnienie się poglądu o nieistotności współczesnej produkcji filozoficznej, wprost proporcjonalnej do jej ilościowego przyrostu, wsobny charakter tej produkcji wraz z towarzyszącym jej rozpadem środowiska na zamknięte kręgi, niepróbujące nawet podejmować dialogu, a także postępujący proces wykluczania filozofii z akademickich programów nauczania. Do tego należy dodać medialny wizerunek filozofii jako wiedzy nie tylko zbędnej, ale w zasadzie szkodliwej, gdyż odwracającej uwagę od spraw naprawdę ważnych, a także przyjęty już zwyczaj utożsamiania filozofii z dowolnym sposobem myślenia. ( z Przedmowy)

Celem tego Wprowadzenia do fenomenologii jest prezentacja głównych pojęć, metod i problemów fenomenologii. Innymi słowy, niniejsza praca dotyczy podstaw tej dziedziny filozofii, także jej rozwinięć oraz różnorodnych zastosowań jej metod. Ze Słowa wstępnego Witolda Płotki