Józef Tischner Knihy

Kniha obsahuje pasáže z knih Józefa Tischnera a rozhovorů s ním ve výběru a uspořádání spisovatele Wojciecha Bonowicze. Úryvky jsou přehlídkou témat, která polský filosof a katolický kněz vnímal jako naléhavá a opakovaně se k nim vracel, i charakteristik osob, které zaujaly důležité místo v jeho životě. Celek nabízí souvislý úvodní vhled do Tischnerova myšlení a dává je poznat v jeho konkrétnosti, šíři i hloubce, včetně neodmyslitelného smyslu pro humor.

Etyka solidarności to w polskiej literaturze filozoficznej tekst absolutnie wyjątkowy. Towarzyszyła wydarzeniom politycznym lat 1980 – 1981 - przede wszystkim formowaniu się ruchu „Solidarności - i stanowiła próbę etycznej interpretacji tego, co się działo. To na jej stronach ksiądz Tischner sformułował słynną definicję solidarności jako „braterstwa dla porażonych opartego na zasadzie: „jeden drugiego ciężary noście. Pierwsze wydanie Etyki solidarności było tłumaczone na włoski, niemiecki, flamandzki, francuski, hiszpański, szwedzki, angielski, czeski i słowacki. W 1992 roku ksiądz Tischner przygotował dla Wydawnictwa Znak rozszerzone wydanie zatytułowane Etyka solidarności oraz Homo sovieticus. W kolejnej edycji dodano część trzecią – Etyka solidarności po latach – w której znalazły się eseje bezpośrednio odwołujące się do Etyki..., a niepublikowane wcześniej w formie książkowej.JÓZEF TISCHNER (1931–2000) – ksiądz, filozof, publicysta. Profesor Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, współzałożyciel wiedeńskiego Instytutu Nauk o Człowieku. Kawaler Orderu Orła Białego.

Popredný poľský teológ a filozof 20. storočia a významná postava niekdajšej Solidarity, používa slovo „dráma“ ako metaforu na ozrejmenie existenciálnych filozofických otázok. Podľa neho prameň ľudskej otvorenosti i ľudských konfliktov v konečnom dôsledku korení v napätí medzi sacrum a profanum. Odtiaľto nadobúda význam všetko, čo nazývame drámou. Podľa Tischnera v dráme ľudského bytia sú obsiahnuté tri základné komponenty javiskovej drámy: „scéna“ (t. j. svet), druhý človek a čas.

Kniha jedného z najvýznamnejších poľských mysliteľov 20. storočia nás oboznamuje so základmi a východiskovými rovinami kresťanskej etiky. Hovorí napríklad o etických normách, o slobode, zodpovednosti, svedomí, ale aj o Božích vlastnostiach, ako svätosť, všemohúcnosť či láskyplnosť.

Po Etike solidarity (Kalligram 1998) sa Józef Tischner (1931–2000) predstavuje slovenskému čitateľovi výberom z esejí, ktoré vznikali od konca sedemdesiatych do konca deväťdesiatych rokov. V centre Tischnerovej pozornosti je najmä problematika ľudskej slobody, vzťahu človeka k moci, vzťahu cirkvi aštátu, miesta náboženstva a cirkvi v súčasnom svete.

Niezwykłe spotkanie ludzi wywodzących się z różnych środowisk i przeciwstawnych tradycji owocuje nieoczekiwaną przyjaźnią. Ukazane w prowadzonej przez dziennikarza rozmowie osobiste losy dwóch wybitnych intelektualistów odzwierciedlają polskie doświadczenia ostatniego półwiecza i ujawniają nieznane okoliczności historycznych procesów. Pełna autokrytycyzmu analiza dwóch diametralnie odmiennych światów - Kościoła katolickiego i antykomunistycznych środowisk laickich - ujawnia zaskakujące analogie i nieoczekiwane odpowiedzi na pytania podstawowe: o treść życia, wiary, wolności, polskości.

„Co góry mogą dać człowiekowi? Myślę, że przede wszystkim mogą ofiarować mu wolność. Co człowiek może dać górom? Może je obdarzyć sztuką. Wynika z tego, że zawsze patrząc na góry, widzimy je poprzez ludzi gór, a patrząc na ludzi gór, widzimy ich poprzez góry. Trudno powiedzieć, gdzie przebiega granica”. Ks. Józef Tischner Góry od zawsze były bliskie sercu ks. Józefa Tischnera. To tam czuł się naprawdę wolny. W swoich tekstach mówi o tym, dlaczego o wolność należy dbać i jak z niej mądrze korzystać. Wojciech Bonowicz dokonał wyboru nieznanych tekstów ks. Józefa Tischnera, które pomogą nam odzyskać wewnętrzny spokój i harmonię.

Parochia to dziwaczna monografia pewnej wyimaginowanej wioski z czasów tragicznej i groteskowej dyktatury Ceauescu i jednocześnie fałszywy, ironiczny Bildungsroman, w którym mieszają się religijność, fantastyka, wiejskość i polityka. Wieś widziana jest oczami antybohatera, który nie chce wydorośleć, trzydziestoletniego chłopaka zakochanego w tajemniczej dziewczynie o imieniu Ninia, pojawiającej się zawsze ze świtą dziwnych zwierząt o zapachu chrupek, które wymykają się wszelkiej taksonomii. Nietypowa powieść Dana Comana łączy prozaizm realistycznej narracji z liryzmem upiornej wyobraźni, wynurzającej się z banalnej codzienności.