Książka jest próbą naszkicowania mapy literatury dokumentu osobistego kobiet (od XIX wieku do wybuchu II wojny światowej, z kilkoma wyjątkami), przestrzeni zróżnicowanej, a przez to wyjątkowo interesującej.Tworzą ją teksty pisarek, ale i aktorek, lekarek, podróżniczek, „pań domu”. Autobiografki i epistolografki przynależały do rozmaitych grup społecznych, do pisania skłaniały je różnorakie motywacje.Autorka monografii poruszając się na kilku poziomach równocześnie: historycznym, literackim, antropologicznym, bazując na ustaleniach zarówno polskich, jak i zagranicznych badaczek oraz badaczy autobiografistyki, splata ze sobą wiele zagadnień prywatnego pisania. Polski dyskurs autobiograficzny kobiet, nierozerwalnie związany jest z emancypacyjnym, a ulokowane w nim autobiografie i zbiory korespondencji są częścią ciągle otwartej na uzupełnienia historii literatury dokumentu osobistego. W tematach poruszanych w autobiograficznych opowieściach widać, jak autorki negocjowały własne pozycje w rodzinie, społeczeństwie, kulturze. Zostają również wskazane punkty węzłowe ich opowieści o życiu. Rozważania teoretyczne modyfikują, w oparciu o komponent krytycznofeministyczny, koncepcję trójkąta autobiograficznego zaproponowaną przez Małgorzatę Czermińską. Książka jest galerią tekstowych portretów wybranych autorek, budowanych na podstawie ich, genologicznie zróżnicowanych, osobistych narracji.
W drugiej części publikacji Gerontokardiologia. Starzejące się serce,
przygotowanej pod redakcją naukową prof. dr hab. n. med. Andrzeja
Wysokińskiego omówiono kolejne, niezwykle ważne zagadnienia dotyczące
patologii i leczenia chorób układu krążenia u osób w starszym wieku. Są to
tematy bardzo istotne, specyficzne i ściśle powiązane z geriatrią i
gerontologią. Mamy nadzieję, że opracowanie ułatwi pracę nie tylko geriatrom,
ale poszerzy także wiedzę kardiologów, internistów, lekarzy rodzinnych i
będzie przydatna dla studentów medycyny oraz innych czytelników
zainteresowanych niezwykle istotną problematyką zdrowia osób w starszym wieku.
SPIS ROZDZIAŁÓW Słowo wstępne - Andrzej Wysokiński 1. Niewydolność krążenia –
odrębności w patofizjologii, obrazie klinicznym oraz leczeniu farmakologicznym
w wieku starszym - Wojciech Brzozowski, Andrzej Wysokiński 2. Stenoza aortalna
u osób w starszym wiek – czyli, czy można zapobiec efektowi kuli śnieżnej w
starzejącej się populacji ludzkiej? - Agnieszka Styczeń, Tomasz Zapolski,
Katarzyna Wysokińska, Andrzej Wysokiński 3. Odrębności echokardiograficzne w
wieku podeszłym - Michał Tomaszewski, Mariusz Kozak, Andrzej Tomaszewski 4.
Praktyczne aspekty zabiegowego leczenia zaburzeń rytmu serca u osób starszych
- Adam Tarkowski, Katarzyna Wojewoda, Andrzej Głowniak, Andrzej Wysokiński 5.
Leczenie kardiochirurgiczne pacjentów w wieku starszym - Janusz Stążka 6.
Rehabilitacja kardiologiczna w starszym wieku - Tomasz Zapolski 7. Problemy
psychologiczne osób w podeszłym wieku obciążonych chorobami układu sercowo-
naczyniowego - Alicja Nasiłowska-Barud
Uskoki i kontynuacje stanowią próbę naszkicowania konstelacji kobiet piszących
na przełomie XIX i XX wieku oraz w pierwszych dekadach wieku XX (datą
graniczną jest wybuch II wojny światowej). Młoda Polska i dwudziestolecie
międzywojenne były epokami niezwykle intensywnej i wieloaspektowej aktywności
pisarek. Powieściopisarki, dramatopisarki, poetki metodycznie starały się
wypracować własne, niepowtarzalne dykcje, często, niejako przy okazji, tworząc
idiomatyczne warianty eksplorowanych gatunków (czy rodzajów) literackich,
nierzadko wyraźnie modelowanych przez chęć eksperymentowania, szukania języka
najbardziej adekwatnego do stawianych sobie celów. Autorki były
przedstawicielkami różnych pokoleń, ale i epok literackich, stawały się
łączniczkami pomiędzy tymi drugimi - albo z powodów biograficznych, albo, w
przypadku pisarek z dwudziestolecia, jako następczynie-kreatorki
przekształcające poetyki wypracowane w Młodej Polsce. Autorek piszące między
1890 a 1939 nie stroniły również od wypowiedzi w kwestiach związanych z
intensywnymi przemianami emancypacyjnymi, odpowiadały na pytania o miejsce
kobiet w społeczeństwie, na rynku pracy, w nauce, w szeroko pojętej kulturze.
Autorka monografii, sięgając po metaforykę akwatyczną, geologiczną (ale i
krytyczofeministyczną) kreśli dynamikę literatury kobiet, rekonstruuje
trajektorie jej przemian, podkreśla autonomiczność literatek, działających
osobno, nie tworzących grup, ani wspólnych manifestów. W rytmie kontynuacji i
uskoków Zapolska, Nałkowska, Hertzówna, Morozowicz-Szczepkowska, Gamska-
Łempicka, Świrszczyńska i Ginczanka proponowały nowe genologie i emancypacyjne
genealogie. Mikroujęcia ich aktywności literackiej stają się elementami
rodzimej makrohistorii literatury kobiet. Anna Pekaniec słusznie nie zajmuje
się szacowaniem artystycznej wartości omawianych utworów, traktując tę kwestię
jako mało istotną wobec celów jej najnowszych badań. Autorce zależy przede
wszystkim na uzupełnianiu luk w naszej wiedzy o polskim pisarstwie kobiet (a
jest tych luk wciąż sporo) oraz na prezentacji własnych propozycji
interpretacyjnych, w tym utworów wielokrotnie już poddawanych akademickiej
lekturze przez innych specjalistów. Szczególnym walorem dla czytelników i
czytelniczek monografii okaże się zapewne bogactwo faktograficzne i
bibliograficzne zawarte zarówno w tekście głównym, jak i w obszernych
przypisach, gdyż Pekaniec jest nie tylko badaczką gruntownie oczytaną w
obszernej literaturze przedmiotu związanej z obszarem jej zainteresowań, ale
również doskonałą historyczką literatury, której niestraszne są czasochłonne,
mozolne kwerendy w zasobach archiwów tradycyjnych i cyfrowych. Rezultaty tych
kwerend potrafi zaś przedstawić nie w suchym dyskursie akademickim, lecz w
wartkiej narracji łączącej profesjonalny warsztat naukowy z dającym się odczuć
zaangażowaniem i - nie bójmy się tego słowa - miłością do przedmiotu badań. Z
recenzji prof. dr hab. Ewy Kraskowskiej Anna Pekaniec - historyczka
literatury, adiunktka z habilitacją w Katedrze Krytyki Współczesnej na
Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, autorka dwóch monografii:
Czy w tej autobiografii jest kobieta? Kobieca literatura dokumentu osobistego
początku XIX wieku do wybuchu II wojny światowej (Kraków 2013); Autobiografki.
Szkice o literaturze dokumentu osobistego kobiet (Kraków 2020). Kieruje
Pracownią Badań Biografii i Autobiografii (WP, UJ), współpracuje z Ośrodkiem
Badań Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej (WP, UJ). Jej zainteresowania
naukowe obejmują: literaturę dokumentu osobistego (w tym epistolografię),
biografistykę, historię literatury kobiet od wieku XIX do współczesności,
feministyczną krytykę literacką, literaturę niefikcjonalną.
