Komar Michał Knihy

Namierzenie ministra spraw wewnętrznych nie wymagało szczeg�lnych wysiłk�w. W wielkich oknach jego gabinetu wisiały klimatyzatory, jedyne w gmachu MSW przy ul. Rakowieckiej. Snajper strzelił z wieży kościoła znajdującego się tuż obok ministerstwa, mniej więcej sto metr�w na p�łnocny wsch�d, przy ul. Puławskiej. ? fragment książki Generał Petelicki zajmująco opowiada o ostatnich trzydziestu latach swego życia: o tradycji rodzinnej i pracy w wywiadzie, a przede wszystkim o jednostce GROM i walce z terroryzmem. Szczeg�łowo przedstawia historię GROMU, ukazując żmudną drogę od rozkazu o utworzeniu jednostki do jej pierwszej akcji bojowej, następnie zaś do akcji kolejnych, o kt�rych opinia publiczna albo nie wie, albo też wie bardzo mało. R�wnie tajemnicze są szczeg�ły codziennego funkcjonowania jednostki specjalnej, a opowieści Sławomira Petelickiego sprawiają, że książkę czyta się z wypiekami na twarzy.

Zapis wielogodzinnych rozmów przeprowadzonych w 2007 r. przez Michała Komara, zaprzyjaźnionego z Autorem od lat młodzieńczych. Tom pierwszy obejmuje lata 1956-1992 - opis domu rodzinnego, lat nauki, pracy, małżeństwa, narodzin i dorastania dzieci. Meller urodzony we Francji, wrócił do Polski jako mały chłopiec; lata licealne spędził w Genewie i na warszawskiej Pradze, a okres studiów - w Krakowie i Warszawie. To także niezwykły obraz losów polskich inteligentów z pokolenia Marca ’68 roku. Niektórzy z nich, napiętnowani w czarnosecinnej kampanii propagandowej, zdecydowali się na emigrację; inni - jak Stefan Meller - postanowili zostać w kraju, płacąc za to cenę sześcioletniego przymusowego bezrobocia. Autor dopiero po doktoracie otrzymał możliwość etatowej pracy, najpierw w filii UW w Białymstoku, a potem również w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej. Nie jest to jednak w najmniejszym stopniu książka martyrologiczna; jej bohaterowie, szarpani przez komunistyczną władzę, starali się żyć w miarę normalnie, a nawet zdobywali stopnie naukowe. Większość z nich potrafiła wyjść zwycięsko z wieloletniego konfliktu z polityczną rzeczywistością. Zakładali rodziny, nawiązywali przyjaźnie, bawili się, tworzyli barwną społeczność, w której inteligencja i pomysłowość miały wysokie notowania...Jest to więc również opowieść o ludziach, którzy wykazali się niezwykłą dzielnością w niełatwych czasach.

Wywiad rzeka z Władysławem Bartoszewskim Przygotowując się do rozmowy z Władysławem Bartoszewskim, poprosiłem przyjaciół o pomoc w znalezieniu stosownego tytułu całości. Pierwszy z nich powiedział: – Ostatni, co tak poloneza wodzi... – i aż oczy mu zabłysły z zadowolenia. Drugi z uporem powtarzał, że z takiej rozmowy powinny wynikać wnioski praktyczne. – Niech to będzie „Osobisty poradnik na ciężkie czasy”. Trzeci wspomniał o napisie widniejącym na medalu Yad Vashem: „Kto ocala jedno życie, ocala cały świat”. Czwarty zaś zaproponował: – ...my z niego wszyscy... – by po chwili dodać: – Chciałoby się, żeby tak było... fragment wstępu Michała Komara Moje spojrzenie na wiele spraw jest spojrzeniem człowieka bardzo już doświadczonego, starego, skłonnego do refleksji dotyczących przeszłości, gdyż w moim wieku każdy podobnie ustosunkowuje się do życia i własnych zadań. Moja generacja odchodzi. To świadkowie Auschwitz, uczestnicy powstań, ludzie, którzy doświadczyli wszelkich nieszczęść i aktów godzących w elementarne prawa człowieka, a jednocześnie należeli do tych, którzy jako jedni z pierwszych wyciągnęli rękę na zgodę. Teraz pojawia się nowe pokolenie tzw. spin-doktorów od interesów narodowych i pamięci historycznej, liczących przede wszystkim na populistyczne wsparcie społeczeństwa. Inny jest to świat, w którym wartości zasadnicze pozostają gdzieś na uboczu. Kiedy dostrzegam, że dzieło życia tej odchodzącej generacji jest kwestionowane, pada łupem aparatczyków politycznych czy po prostu bezmyślności, zacietrzewienia, zawiści i wręcz głupoty politycznej, czasami padają z moich ust gorzkie słowa. To, co dla młodych ludzi jest czymś oczywistym – demokracja, prawa człowieka, swoboda podróżowania, swoboda studiowania w każdym zakątku świata, szacunek do ludzi i do innych narodów – było celem działania mojej generacji. Władysław Bartoszewski

Książka, która wyrosła z niedosytu. Jej bohaterowie to jeden z najwybitniejszych, rozpoznawalnych na całym świecie polskich reżyserów filmowych Krzysztof Kieślowski i jego przyjaciel, najbliższy współpracownik oraz autor scenariuszy do najgłośniejszych filmów adwokat Krzysztof Piesiewicz. Już ich pierwsze spotkanie nosi znamiona legendy zostało zaaranżowane przez wybitną polską reportażystkę Hannę Krall. Spotkanie twórców okazało się przełomowe dla każdego z nich dzięki niemu kino Kieślowskiego obrało nowy kierunek, a Piesiewicz obok czynnego trwania na urzędzie adwokata stał się wybitnym scenarzystą filmowym. W rozmowie z Mikołajem Jazdonem Piesiewicz przybliża prywatną sylwetkę reżysera i ujawnia szczegółowe okoliczności powstania scenariuszy jego najwybitniejszych filmów. Opowiada o przyjacielu przez pryzmat jego filmowej biografii i wspólnych prac nad scenariuszami. Kreśli rozległe społeczne tło, przywołuje polityczne i historyczne konteksty interpretacyjne, tłumaczy, co i jak wpłynęło na ostateczny filmowy kształt Dekalogu i innych filmowych arcydzieł, które do dziś okazują się w swojej wymowie uniwersalne i aktualne dla widzów na całym świecie. Relacja Krzysztofa Piesiewicza to również fascynująca historia wzajemnego przenikania się opresyjnej rzeczywistości stanu wojennego, artystycznej warstwy fabularnej i niepowtarzalnych momentów pracy w zawodzie adwokata, którą mecenas traktował jak misję i źródło inspiracji scenariuszowych jednocześnie. Mówi również o filmach, które w planach miał reżyser i o tych, na które pomysły zostały utrącone w zarodku przez cenzurę. Tłumaczy warstwę symboliczną, rozbiera filmy na poszczególne sceny i ujęcia, koryguje wypaczenia interpretacyjne. Jest to również dyskusja o wartościach, etyce, meandrach historii i o tym, jak kinowy scenariusz potrafi niespodziewanie zrealizować się w rzeczywistości. To także bezcenna opowieść o niepowtarzalnej przyjaźni artystów o skrajnej wrażliwości, których zbliżyły do siebie pozorny przypadek i trudna historia. Unikalna, intymna i niezwykle ważna rozmowa, która będzie skarbnicą wiedzy dla filmowców, scenarzystów, miłośników kina Krzysztofa Kieślowskiego i dla wszystkich, którzy wysoko cenią sobie dwa słowa: nie wiem, a pytania każdego dnia mnożą bez końca. Książka zawiera również fotografie pochodzące z prywatnych archiwów i planów filmowych.

To ostatni tom naszych rozm�w? We wszystkich książkach z serii ?Na Dwa Głosy? Władysław Bartoszewski, wspominając ludzi, z kt�rymi zetknął go los, przedstawił niezły kawał historii. I to historii opowiedzianej nieco inaczej niż w podręcznikach. Zawsze prawdziwie, bo ? jak powtarzał ? prawda nie leży pośrodku, prawda leży tam, gdzie leży.

W kolejnym tomie wspomnień Władysław Bartoszewski sięga pamięcią do czas�w, gdy stał się jak sam to określa `tajnym i dobrowolnym` wsp�łpracownikiem Radia Wolna Europa. O jego życiu jednoznacznie podw�jnym wiedzieli wtedy Jan Nowak- Jeziorański i ksiądz Kirschke - obaj przypomniani w tym tomie wśr�d innych, czynnych na emigracji czy w opozycji krajowej, duchowo niezależnych. To między innymi Gustaw Herling-Grudziński, Kazimierz Wierzyński, Andrzej Pomian, Bolesław Wierzbiański, Leszek Kołakowski czy Zbigniew Raszewski, Jan J�zef Szczepański, Artur Międzyrzecki i Marek Skwarnicki.

Kolejny tom rozmów z Władysławem Bartoszewskim, w którym wspomina lata, kiedy był związany z „Tygodnikiem Powszechnym”, a także zaangażował się w proces pojednania polsko-niemieckiego i pracę na rzecz polepszenia stosunków polsko- żydowskich. Ze wspomnień wyłaniają się portrety ludzi, z którymi Władysław Bartoszewski zetknął się w tamtym czasie, a którzy niejednokrotnie znaleźli się w gronie jego najbliższych przyjaciół. Wśród nich wymienia: Krzysztofa Kozłowskiego, Edwarda Raczyńskiego, Ryszarda Kaczorowskiego, Antoniego Słonimskiego czy Lidię i Adama Ciołkoszów.

Krzysztof Piesiewicz w zajmującej rozmowie z Michałem Komarem opowiada o swoim życiu. Był uczestnikiem niezwykłych wydarzeń: narodziny demokratycznej opozycji, udział w procesie zabójców księdza Popiełuszki, potem, w wolnej Polsce w rehabilitacji płk. Kuklińskiego. Wiele miejsca poświęcają na rozmowy o scenariuszach do filmów Kieślowskiego i o ich przyjaźni.

„Spotkałem w życiu trochę ludzi. Część z nich zapadła mi w pamięć – nieprzeciętni, zaskakujący, albo po prostu było nam po drodze. O niektórych z nich opowiedziałem w tej książce. Mam nadzieję, że ciekawie”. Michał Komar Michał Komar, rocznik 1946. Napisał m.in. Piekło Conrada, Zmęczenie, Prośbę o dobrą śmierć, Trzy, Bestiariusz codzienny, Wtajemniczenia oraz współtworzył scenariusze do filmów Szpital Przemienienia, Olimpiada 40, Defekt. Autor wywiadów rzek z Władysławem Bartoszewskim, Maciejem Dubois, Krzysztofem Kozłowskim, Stefanem Mellerem, Sławomirem Petelickim, Krzysztofem Piesiewiczem oraz Wojciechem Pszoniakiem. Profesor Collegium Civitas.