Jakóbczyk-Gola Aleksandra Knihy

W publikacji omówione zostały założenia krajobrazowe o charakterze zwierzyńców i menażerii powstające w dawnej Rzeczypospolitej dzięki fundacjom królewskim lub magnackim. Zagadnienie kolekcjonowania zwierząt autorka przedstawia, odwołując się do przykładów podobnych ogrodów w Europie, a także Amerykach, Azji czy Afryce. Analizie poddaje polskie piśmiennictwo gospodarcze i zoologiczne, porusza też kwestię przemiany żywych organizmów w eksponaty muzealne. Animal Gardens. Old Polish Game Reserves and Menageries The publication discusses landscape parks serving as game reserves and menageries, which were established in the old Polish Republic thanks to the royal or aristocratic foundations. The author presents the issue of animal collections referring to similar gardens in Europe, both Americas, Asia and Africa. She analyses Polish economic and zoological literature and explores the transformation of living organisms into museum exhibits.

Polskie traktaty z XVII i początków XVIII wieku podejmujące temat budowy siedzib, gospodarowania i sztuki ogrodniczej zostały przez autorkę odczytane jako materiał do analizy kultury kolekcjonerskiej w dawnej Rzeczpospolitej. Wnioski dotyczą obiektów, które w owej epoce uznawano za cenne, godne gromadzenia i przechowywania. Książka omawia role kolekcjonera, fundatora oraz zwiedzającego, strategie eksponowania i percepcję zbiorów. Pierwsza część studium poświęcona jest dawnym rezydencjom szlacheckim: dworom i pałacom oraz pomieszczeniom, które przeznaczano w nich do prezentacji kolekcji. Druga część przedstawia rozmaite koncepcje urządzania ogrodów i ich potencjał wystawienniczy. Definiując specyfikę polskiego nowożytnego kolekcjonerstwa, autorka zwraca szczególną uwagę na wzajemne oddziaływanie sztuki i natury, związek dekoracyjności z utylitaryzmem oraz znaczenie pamięci kulturowej dla rozwoju idei prywatnych zbiorów. „Książka będzie czytana szeroko – przez historyków architektury i architektury krajobrazu, historyków sztuki i kultury, humanistów różnych specjalności i historyków nauk biologicznych, amatorów kolekcjonerstwa i sztuki ogrodowej. Jest świetną syntezą zagadnienia ulokowanego między teorią architektoniczną, kolekcjonerstwem, dziejami obyczaju a historią i teorią ogrodów. Bardzo polecam!” prof. Antoni Ziemba. Aleksandra Jakóbczyk-Gola to kulturoznawca, filolog i historyk sztuki. Jako kustosz dyplomowany należy do zespołu kuratorów wystawy stałej Muzeum Historii Polski. Współpracuje z Wydziałem „Artes Liberales” i Instytutem Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Jest autorką monografii, rozpraw i artykułów.

Tematem książki jest Akatyst ku czci Bogurodzicy, który, wraz z towarzyszącą mu ikoną, był jednym z podstawowych składników kultu prawosławnego, oddziałując również poza granice prawosławia, między innymi na ziemie polskie. Autorka koncentruje się na rozpoznaniu złożonej charakterystyki medialnej zjawiska (określanej przez nią generalnie jako styk oralności i piśmienności), badanej w samym tekście i w pewnej mierze w jego wykonaniach w ramach kultu. Charakterystyka ta służy wydobyciu złożonych funkcji, jakie pełnił Akatyst, służąc celom pamięci – również mającej charakter niejednorodny, różnie się realizującej i pełniącej różne role.